Reklama

Niedziela Sandomierska

#WakacjezNiedzielą (cz. 5)

Z oddali pałac Dzięki wygląda jak na bajkach Disney

Agnieszka Łatka

Z oddali pałac Dzięki wygląda jak na bajkach Disney

W tym tygodniu zapraszamy na wyprawę doliną rzeki Kacanki. Przejeżdżając przez miejscowość Kolonia Wiązownica, przy lesie ukazuje się budowla, można rzec, jak z bajek Disneya. Prowadzi do niej utwardzona droga wiodąca na most, przez który przedostajemy się na drugą stronę rzeczki, by móc podziwiać ukazujący się pałac.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Miejsce to określane jest w dokumentach administracyjnych jako obszar „Wdzięki”. W wydanej w 1915 r. monografii Dekanat Sandomierski ks. Jan Wiśniewski pisze raz „Dzięków” innym razem o „Dziękach” a kolejnym wymienia „Dzięki”. Według miejscowych zapisów, kiedy Wasilij Pogodin po raz pierwszy przyjechał do Wiązownicy, stanął nad rzeką Kacanką i powiedział: „Dzięki ci Boże, żeś mnie tu sprowadził”. Drugim przytaczanym cytatem są słowa „W hołdzie za twoje wdzięki składam ci dzięki”, które Pogodin miał wypowiedzieć do swojej pięknej żony, gdy ukończył pałac.

Historia pałacu Dzięki

Pałac został zaprojektowany przez Henryka Marconiego i wybudowany w latach 1842 – 1844. Stylem przewodnim jest neogotyk z wyraźnymi elementami architektury wschodu. Niegdyś na ścianach pałacu znajdowały się złote figury szachowe, po których pozostały odciski. Wieża pełniąca funkcję klatki schodowej jest także zbudowana w kształcie figury szachowej. Elementy szachowe pojawiają się, bo zarówno senator, jak i jego przyjaciel i zarazem mąż jednej córki Aleksander Petrow, byli największymi szachistami XIX wieku.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Ogólna powierzchnia budynku to ok.

1000 m kw., 50 pomieszczeń, 7 kondygnacji, wysokość 25 m. Ksiądz Jan Wiśniewski opisując budowlę użył określenia – ładny pałacyk. W opisach budynku możemy wyczytać, że „od północy zwracał uwagę wyższy ryzalit, w wysuniętej części budynku znajdował się salon. Od południa przylega do pałacu okrągła wysoka wieża. Widziana z daleka mogła przypominać kościelną. Z bliska jednak wygląda jako część zamku. Wąskie okna przypominają otwory strzelnicze”. W czasie II wojny światowej w 1943 r. rezydencja została wyremontowana. Po wojnie w pałacu znalazło swoje miejsce nadleśnictwo, ośrodek zdrowia, a następnie biblioteka i poczta.

Otoczenie pałacu

Obok pałacu znajduje się zabytkowy ponad pięciusetletni dąb, który jest jedyną pozostałością po lesie, który jeszcze w XIX wieku pokrywał pobliskie wzgórza. Wywiera on ogromne wrażanie przez swoją wielkość i pobudza wyobraźnię do wyobrażenia sobie, jak mógł wyglądać ów las i spacer po nim. W otoczeniu budowli mieściła się oficyna, która nie zachowała się do obecnych czasów, jak też lodownia, stajnia z wozownią, budynki dla służby a na sąsiednim wzniesieniu dom zarządcy. Jedną z ciekawostek jest wejście do tunelu, które mieści się w lodowni lub bezpośrednio w pałacu, które ma prowadzić do kościoła stojącego na pobliskim wzgórzu.

Reklama

Właściciel Pogodin

Wasilij Pogodin był carskim generałem i senatorem, który w 1835 r. otrzymał ziemie należące do Osieka i Staszowa za zasługi od cara Mikołaja I Romanowa. Był również współtwórcą pierwszej politechniki w Warszawie, fundatorem licznych domów pomocy i ochronek, wydawcą tygodnika Czytelnia Niedzielna. Po śmierci w 1863 r. został pochowany na miejscowym cmentarzu.

Jak zwiedzić?

Posesja, na której znajduje się Pałac Dzięki jest ogrodzona, a w samym obiekcie trwają prace remontowe. Zachęcamy do śledzenia strony internetowej, na której właściciele informują na bieżąco o etapach prac, wydarzeniach a także o możliwości zwiedzania tego miejsca.

Dalsza podróż

Będąc w tej okolicy, warto wybrać się do równie malowniczej miejscowości o nazwie Wiśniowa. Pokonując dzielącą nas trasę możemy zauważyć zabudowania, wśród których na przemian ukazują się nowo powstałe domy, jak też te, które mają swoją świetność już dawano za sobą ale dają obraz architektury, tych terenów. Droga prowadzi nas do wyłaniającego się z horyzontu parku otoczonego kamiennym murem. Na pierwszy rzut oka ciemna ściana drzew może napawać lękiem. Kiedy jednak przekroczymy bramę parku to naszym oczom ukazuje się piękny pałac Kołłątajów.

Pałac Kołłątajów

Pałac został pierwotnie wybudowany przez Tarłów z początkiem XVIII wieku, w stylu barokowym, a swój pierwotny wygląd osiągnął pod koniec XIX wieku. Wpatrując się w niego dostrzegamy prostą bryłę, która może wydać się lekko przyciężka. Czytając Katalog Zabytków natrafiamy na następujący opis wnętrza budynku „we frontowym trakcie przyziemia, po bokach sieni pary pokoi, w trakcie tylnym szereg małych pomieszczeń gospodarczych dostępnych przez załamane korytarzyki po bokach wejścia na schody. Na piętrze od frontu jeden trakt pomieszczeń z dużą salą w narożu północno-wschodnim”. Od strony dawnego ogrodu uwagę przykuwa sześć wysokich kolumn oraz duże okna, przez które z łatwością można dostrzec schody z potężnymi poręczami w stylu barokowym.

Reklama

Okolica pałacu

Spacerując po terenie parku naszą uwagę zwracają drzewa, które zostały wpisane na listę pomników przyrody. Drzewostan składa się m.in. z klonów, dębów i orzecha czarnego. Dla dociekliwych poszukiwaczy śladów historii jest możliwość udania się do dawnego ogrodu, w którym można znaleźć pozostałości dawnego muru. Jak przystało na miejsce z „przeszłością”, jest też tajemnicza piwnica, która znajduje się naprzeciwko pałacu. Obecnie jest ona prawie całkowicie zasypana, ale w czasie użytkowania miała ona kilkanaście metrów długości i ponad metr wysokości. Kto wie? – może jeszcze kiedyś poznamy skrywane przez nią tajemnice.

Pałac dzisiaj

Obecnie w pałacu mieści się szkoła podstawowa i biblioteka. Jedno z pomieszczeń w 1967 r. zostało przeznaczone na Izbę Pamięci Hugona Kołłątaja. Wystawa nawiązuje do życia i działalności tej wybitnej postaci. W zbiorach znajdują się obrazy, książki, fotografie. Bogaty zbiór obejmuje również publikacje autorstwa H. Kołłątaja, m.in.: Do Stanisława Małachowskiego o przyszłym Sejmie Anonima cz. I – O podźwiganiu sił krajowych, cz. II – O naprawie Rzeczypospolitej (rok wyd. 1788). Izba posiada także pierwsze wydania głównych dzieł Kołłątaja, jego listy do rodziny, oraz różne wydania Konstytucji 3 Maja.

Kościół w Wiśniowej

Po zwiedzeniu pałacu warto wybrać się do pobliskiego kościoła. Tuż przed wejściem na dziedziniec dostrzegamy tablicę z napisem „W tym kościele spoczywa serce ks. Hugona Kołłątaja”. Natomiast w środku świątyni jest umieszczona pamiątkowa tablica oddająca cześć temu wielkiemu patriocie.

Podziel się:

Oceń:

2021-08-03 11:47

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Przepis na wolniejsze życie

Prawosławny krzyż nad rzeką Supraśl

Jarosław Ciszek

Prawosławny krzyż nad rzeką Supraśl

W modzie jest teraz slow life, czyli próba życia w zwolnionym tempie. Tę filozofię idealnie można wypróbować na Podlasiu, do odwiedzenia którego zaprasza ks. Paweł Rozpiątkowski.

Więcej ...

Zmiany kapłanów 2024 r.

Karol Porwich/Niedziela

Maj i czerwiec to miesiąc personalnych zmian wśród duchownych. Przedstawiamy bieżące zmiany księży proboszczów i wikariuszy w poszczególnych diecezjach.

Więcej ...

Bp Florczyk będzie towarzyszył polskim olimpijczykom podczas Igrzysk Olimpijskich w Paryżu

2024-06-26 08:29

EpiskopatNews/ flickr.com

Nie ma szlachetnego człowieka, nie ma człowieka wysokiej jakości duchowej, który żyje wartościami, jeżeli nie narzuca sobie dyscypliny wewnętrznej, zmagania się z samym sobą - podkreślił pomocniczy biskup kielecki bp Marian Florczyk, delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Sportowców, wskazując na związki sportu i wiary. Duchowny będzie towarzyszył polskim olimpijczykom podczas rozpoczynających się 26 lipca Igrzysk Olimpijskich w Paryżu.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Kościół

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

Niedziela Kielecka

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

Zmiany kapłanów 2024 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2024 r.

Co chciałbym zmienić w moim dawaniu świadectwa o Jezusie?

Wiara

Co chciałbym zmienić w moim dawaniu świadectwa o Jezusie?

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Niedziela Łódzka

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Niedziela na Podbeskidziu

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Kościół

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Kościół

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?

Kościół

Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?